Een van de opties om te kunnen voldoen aan de bepalingen van Bijlage VI van het MARPOL-verdrag inzake het zwavelgehalte van de brandstof van zeeschepen is gebruik van een reinigingssysteem dat de uitlaatgassen van zwaveloxiden (SOx) zuivert: een Exhaust Gas Cleaning System, EGCS. Behalve de SOx, zuivert een EGCS de uitlaatgassen ook van andere schadelijke, luchtverontreinigende stoffen zoals fijnstof (PM) en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Als een EGCS als zgn. open loop wordt toegepast, wordt het waswater van het systeem in zee geloosd, soms met een filterstap en evt. buffering met zeewater.
Er zijn zorgen geuit over de milieu-impact van waswaterlozingen, vooral in havengebieden. In dit rapport worden de langetermijneffecten van EGCS-lozingen op concentraties van elf metalen en zestien PAK’s in havenwater en -sediment geanalyseerd. Daartoe zijn empirische gegevens uit analyses van bijna 300 waswatermonsters ingevoerd in het MAMPEC-model, dat door regulerende instanties veel wordt gebruikt voor inschatting van de milieurisico’s van diverse activiteiten die de kwaliteit van havenwater en –sediment kunnen beïnvloeden. Dit model is ontwikkeld voor een brede scala haventypes en werkt met waswaterlozingen die veel hoger zijn dan in de meeste havens vermoedelijk zullen voorkomen.
De voorspelde evenwichtsconcentraties in het havenwater zijn vergeleken met de Europese milieukwaliteitsnorm voor prioritaire stoffen die onder de Kaderrichtlijn Water zijn vastgesteld.
In de meeste havens en voor de meeste stoffen worden de toenamen in concentraties als gevolg van continue lozing van een relatief grote hoeveelheid EGCS-waswater op minder dan 0,1% van de grenswaarde berekend. In havens met weinig hydrodynamische wateruitwisseling kan de toename echter tot 0,6% van de grenswaarde oplopen, vooral in het geval van enkele PAK’s.
Een vergelijking van de toename in concentraties in het sediment (onder veronderstelling van een achtergrondconcentratie van nul) met de diverse nationale normen laat zien dat deze toenamen in geen enkel geval boven 0,5% van de norm uitkomen.
Thomas Huigen
Bert van Hattum & Frank Kleissen (Deltares)