Delft, maandag 12 juli 2021
Verdere groei van Schiphol tot 540 duizend vluchten leidt tot welvaartsverlies in Nederland van zo’n 2,3 en 3 miljard euro. Dat blijkt uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) die CE Delft heeft uitgevoerd voor de gemeente Aalsmeer. In de studie zijn de welvaartseffecten in beeld gebracht van een groeialternatief (540.000 vliegbewegingen) en een krimpalternatief (375.000 vliegbewegingen) ten opzichte van het huidige maximum van 500.000 vliegbewegingen op Schiphol. In een MKBA worden aan de hand van toekomstscenario’s, directe kosten en baten, maar ook effecten meegewogen die meestal niet (of beperkt) in geld worden gewaardeerd. Voorbeelden hiervan zijn klimaatemissies, luchtverontreinigende emissies en geluidsoverlast.
Zowel binnen het WLO-Hoog als WLO-Laag-scenario ontstaat een welvaartsverlies voor de Nederlandse samenleving tussen 2,3 en 3,1 miljard euro. Krimp van Schiphol tot 375 duizend vluchten kan ongunstig of gunstig uitpakken voor de welvaart, afhankelijk van het WLO-scenario. Bij een sterke economische groei en ontwikkeling van de luchtvaart, en een hoge CO2-prijs, leidt krimp tot een positief welvaartseffect vanwege de klimaatbaten. In een scenario met een meer gematigde groei en een lagere waardering voor milieu (WLO-Laag) is krimp van Schiphol negatief voor de Nederlandse welvaart.
De gemeenteraad van Aalsmeer verzocht CE Delft om een MKBA (maatschappelijke kosten-batenanalyse) uit te voeren met betrekking tot groei en krimp van het vliegverkeer op Schiphol. Voor omwonenden neemt de geluidshinder significant af bij krimp van Schiphol. De geluidsbaten van het krimpalternatief bedragen 2 miljard euro (gehele periode) op nationaal niveau; voor de gemeente Aalsmeer gaat het om 40 miljoen euro (eveneens gehele periode).
Vermindering van het aantal vluchten leidt tot duurdere vliegtickets. Van de transferpassagiers kiest 100% voor een alternatieve overstaphaven. Dergelijk uitwijkgedrag leidt niet tot minder vluchten en ook niet tot CO2 -reductie. Voor bestemmingspassagiers is verondersteld dat 35% zal uitwijken naar buitenlandse luchthavens. Een ander deel van de passagiers (30%) zal afzien van hun reis, of kiest voor minder CO2-intensieve mobiliteit (35%). Ondanks het gegeven dat een deel van de klimaateffecten weglekt (carbon leakage), is een significante CO2-emissiereductie dus realistisch in het krimpalternatief.
Een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) heeft tot doel de verschillende opties voor de uitvoering van een project op integrale wijze met elkaar te vergelijken. Alle effecten worden vervolgens zoveel mogelijk in geld uitgedrukt en vervolgens telt men deze op, zodat een integrale afweging mogelijk is. Dat geldt ook voor effecten die meestal niet (of beperkt) in geld worden gewaardeerd zoals CO2-emissies of luchtverontreinigende emissies. Binnen deze studie is specifiek gekeken naar de lokale en regionale gevolgen van deze alternatieven voor de gemeente Aalsmeer en de Schipholregio.