Een nieuwe kijk op bereikbaarheid

Hoe ontwikkelen we het huidige stedelijke mobiliteitssysteem, waarin de auto dominant is, verder op een manier die bereikbaarheid en duurzaamheid verbetert? Is het voor een duurzame en bereikbare stad beter meer investeringen toe te wijzen aan de auto, of aan openbaar vervoer en de fiets? Wat betekent dit voor de bereikbaarheid voor verschillende doelgroepen? Die vragen staan in deze studie centraal. CE Delft en MOVE Mobility hebben om die vragen te beantwoorden een nieuw multimodaal verkeersmodel toegepast.

Waarom is een nieuwe methode nodig?
De gangbare methoden om verbeteringen in bereikbaarheid te bepalen hebben twee tekortkomingen voor het beantwoorden van onze onderzoeksvraag. Ten eerste rekenen gangbare modellen met één gemiddelde bereikbaarheidsmaat voor alle mensen. Daardoor houden we onvoldoende rekening met de uiteenlopende mogelijkheden van doelgroepen. Dit lossen wij op met een model dat bereikbaarheid voor afzonderlijke doelgroepen in beeld kan brengen.

 Een tweede tekortkoming van gangbare methoden is dat reizigers een keuze maken tussen een beperkt aantal modaliteiten, waarbij fietsreistijd naar stations als voor- en natransportmiddel voor de trein vrij grof zijn gemodelleerd. De bereikbaarheidsvoordelen van multimodale ketenverplaatsingen kunnen daarom maar zeer ten dele worden meegenomen. Wij ontwikkelden een multimodaal netwerk dat naast auto-, fiets- en looplinks ook een OV-netwerk en dienstregeling bevat tussen alle halten in Nederland. Met de nieuwe aanpak kunnen zinvollere reisalternatieven van ‘deur tot deur verplaatsing’ en per doelgroep worden meegenomen. Dit geeft onder meer grip op de voor dit onderzoek belangrijke synergie tussen fiets en OV.

Vernieuwende aanpak werkt
Met het nieuw ontwikkelde multimodale verkeersmodel is een kwantitatieve vergelijking gemaakt tussen een mobiliteitssysteem dat zich primair richt op het verbeteren van de autobereikbaarheid en een systeem waar nieuwe investeringen primair worden gericht op het verbeteren van de OV- en fietsbereikbaarheid. Deze aanpak blijkt te werken en belangrijke inzichten te geven voor investeringen van overheden in bereikbaarheid.

Enkele conclusies:

• De toekomstige autonome verslechtering van de bereikbaarheid per auto kan maar voor een beperkt deel worden gecompenseerd met investeringen in het autonetwerk
• Investeringen in fiets en OV leiden indirect tot positieve effecten voor automobilisten: meer mensen zullen kiezen voor fiets en/of OV waardoor er ruimte vrijkomt voor automobilisten die geen alternatief hebben of willen gebruiken
• Investeringen om de bereikbaarheid te vergroten met OV en fiets hebben aanzienlijk meer effect dan investeringen in de auto. Investeren in OV en fiets is in alle onderzochte gevallen rendabeler in termen van bereikbaarheid dan investeren in de auto.