Effecten van een afstandsafhankelijke vliegbelasting

Op verzoek van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Financiën heeft CE Delft, in samenwerking met Significance, de effecten van een afstandsafhankelijke vliegbelasting voor Nederland in kaart gebracht. Deze belasting zou de vlakke vliegbelasting moeten vervangen, zoals die momenteel geldt voor alle vertrekkende passagiers van een in Nederland gelegen luchthaven. In dit onderzoek hebben we 5 verschillende varianten onderzocht, die verschillen in de tariefstructuur en de typen passagiers voor wie de belasting gaat gelden (wel of geen belasting voor transferpassagiers). Alle varianten zijn op zodanige wijze vormgegeven dat ze in 2027 € 257 miljoen (prijspeil 2025) extra opbrengsten opleveren.

De belangrijkste effecten van de invoering van een afstandsafhankelijke vliegbelasting zijn:

• De beoogde opbrengsten van € 257 miljoen in 2027 in alle varianten wordt behaald. Bij alle varianten is een deel van deze belastinginkomsten afkomstig van het afromen van de schaarstewinsten van luchtvaartmaatschappijen. De omvang van dit effect verschilt echter sterk per variant.
• Er treedt een verschuiving op van lange afstandsvluchten naar korte afstandsvluchten, waardoor de klimaatimpact van de luchtvaart afneemt met 1 tot 3% van de Nederlandse luchtvaartemissies (ca. 41 Mton CO2-eq. in 2030).
• De totale afname van het aantal passagiers is beperkt: 0,1 tot 0,7% in 2030. Deze relatief beperkte daling is voornamelijk het gevolg van de knellende capaciteitsrestricties op de grootste Nederlandse luchthavens, waardoor de vraag naar luchtvaart, die wegvalt door de invoering van de afstandsafhankelijke vliegbelasting, grotendeels wordt ingevuld vanuit de latente vraag naar luchtvaart.
• Er is geen significant effect op het aantal vluchten. Doordat de vraag naar vluchten op de meeste Nederlandse luchthavens groter is dan de capaciteit, zal de afgenomen vraag door de invoering van de afstandsafhankelijke vliegbelasting volledig worden ingevuld door latente vraag, waardoor het aantal vluchten ongewijzigd blijft. Wel treedt er een verschuiving op van langere afstandsvluchten naar vluchten over kortere afstanden.
• Effecten op netwerkkwaliteit en bredere economische effecten zijn zeer beperkt.

Het rapport maakt deel uit van de Brief van de regering van 26 juni 2025 Onderzoek gedifferentieerde vliegbelasting | Tweede Kamer der Staten-Generaal