Road taxation and spending in the EU

In opdracht van de Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) heeft CE Delft de infrastructuurkosten van het wegvervoer in de verschillende Europese lidstaten in kaart gebracht en vergeleken met de opbrengsten van de belastingen en heffingen die door het wegverkeer worden betaald. Dit hebben we gedaan voor personenauto’s, motorfietsen, bestelauto’s, bussen en vrachtauto’s.

De belangrijkste conclusies van deze studie zijn:

• De opbrengsten van specifieke vervoersbelastingen en – heffingen zijn voor het wegverkeer in de EU hoger dan de infrastructuurkosten. Dit geldt vooral voor personenauto’s, motorfietsen en bestelauto’s. Bij bussen zijn daarentegen de infrastructuurkosten aanzienlijk hoger dan de belastingopbrengsten, terwijl de kosten en opbrengsten voor vrachtauto’s ongeveer vergelijkbaar zijn. Overigens dient hierbij opgemerkt worden dat de externe kosten van verkeer (bijv. uitstoot van CO2 en luchtvervuilende emissies) niet zijn meegenomen in deze studie. Er wordt in deze studie dus geen volledige inschatting van de maatschappelijke kosten van wegverkeer gegeven.
• De opbrengsten van specifieke vervoersbelastingen en –heffingen in de EU bedroegen in 2013 ca. € 286 miljard. Het grootste deel van deze opbrengsten (71%) waren afkomstig van personenauto’s, vooral als gevolg van het grote aandeel dat deze voertuigen hebben in het totale verkeersaanbod.
• De infrastructuurkosten voor wegverkeer in 2013 wordt ingeschat op € 178 miljard, waarvan ongeveer de helft (54%) veroorzaakt wordt door personenauto’s. Per voertuigkilometer zijn de infrastructuurkosten echter het hoogst voor bussen en vrachtauto’s, omdat deze zware voertuigen meer schade veroorzaken aan de weginfrastructuur.
• De uitgaven aan weginfrastructuur zijn door de economische crisis sterk afgenomen. Vooral in Zuid- en Oost-Europa liggen deze uitgaven in de periode 2008-2013 aanzienlijk lager dan in de 15 jaar daarvoor.

De resultaten van deze studie kennen de nodige onzekerheden, vooral met betrekking tot de ingeschatte infrastructuurkosten. Dit is het gevolg van het feit dat niet voor alle EU-lidstaten even betrouwbare statistieken beschikbaar zijn voor de infrastructuuruitgaven. Echter, ondanks deze onzekerheden zijn de algemene conclusies van de studie robuust.