Rapport

Verkenning maatregelen luchtkwaliteit. Brede inventarisatie en uitwerking van 50 kansrijke maatregelen

In het kader van aangekondigde aanscherpingen van de normen voor luchtkwaliteit door de WHO en de Europese Commissie zoekt de Nederlandse overheid naar manieren om de luchtkwaliteit verder te verbeteren. In dat kader heeft CE Delft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een brede inventarisatie van maatregelen gemaakt die kunnen bijdragen aan de reductie van luchtvervuilende emissies in Nederland. Daarbij is gekeken naar maatregelen in de sectoren mobiliteit, gebouwde omgeving, industrie/energievoorziening en landbouw.

Voor 50 veelbelovende maatregelen is een nadere verkenning uitgevoerd, waarbij kwantitatieve inschattingen zijn gemaakt van de te verwachten reducties in luchtvervuilende emissies (NOx, PM2,5, NH3), kosten voor de overheid en kosteneffectiviteit. Verder zijn de maatregelen kwalitatief beoordeeld op indicatoren als vermindering van blootstelling, uitvoerbaarheid en draagvlak. Hierbij is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande kennis.

De studie laat zien dat de meest effectieve maatregelen om de uitstoot van NOx-emissies te verminderen gezocht moeten worden in de mobiliteitssector en de industrie (gezamenlijk goed voor 60% van de NOx-emissies in Nederland). Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een strenge normering van NOx-emissies van de binnenvaart. Bij fijnstof blijken vooral maatregelen gericht op het verminderen van houtstook effectief bij te dragen aan emissiereductie. Houtstook levert momenteel een belangrijke bijdrage aan de uitstoot van fijnstof, waardoor maatregelen zoals een algeheel verbod op houtstook of het versneld uitfaseren van oude houtkachels een significante bijdrage kan leveren aan de reductie van fijnstofemissies. Aangezien de landbouw verantwoordelijk is voor het overgrote deel van de uitstoot van ammoniak emissies in Nederland, zijn maatregelen in deze sector ook het meest effectief om deze emissies te verminderen (bijvoorbeeld via een emissiebelasting voor de veehouderij of het normeren van de samenstelling van veevoer).