Met het voorstel van de Europese Commissie om gebouwen en transport onder een Europees ETS te normeren, haalt Nederland de klimaatdoelen in 2030 niet. Voordeel van het voorstel is dat in de EU de goedkoopste maatregelen als eerste worden genomen. Nadeel is dat CO2-reductie-maatregelen hier duurder zijn dan elders in Europa en er voorlopig geen prikkel is om iets te doen. Een nationaal ETS ondervangt dit probleem. Dat blijkt uit de studie ‘Nationaal ETS voor gebouwen en transport’ van CE Delft. Duitsland heeft dit begin 2021 ingevoerd en dit kan voor Nederland een voorbeeld zijn.
Een nationaal ETS-systeem is een ‘cap and trade’ systeem, waarbij de Nederlandse overheid een jaarlijks plafond (cap) vaststelt voor de uitstoot van broeikasgassen. Dit kan makkelijk op nationale schaal omdat gebouwen en transport, in tegenstelling tot de industrie, niet naar een ander land kunnen uitwijken. Het is in deze sectoren logisch om te kiezen voor een ETS-systeem voor energie- en brandstofleveranciers. Er komen CO2-rechten voor motorbrandstoffen (benzine, diesel, lpg, waterstof) en aardgas (voor warmte) in woningen en gebouwen. De emissierechten veilt de overheid, waarna partijen op de markt rechten kunnen aan- en verkopen. Doordat de hoeveelheid rechten door de jaren daalt, worden CO2-rechten duurder en CO2-vrije alternatieven aantrekkelijker.
Om dit systeem acceptabel te maken voor de energiegebruikers kan gestart worden met een gelijktijdige verlaging van de energiebelasting op aardgas en de accijns op benzine/diesel. Als gestart wordt met een CO2-prijs van € 100 per ton kan de energiebelasting op aardgas met 0,18 per m3 omlaag en de accijns op benzine/diesel met circa €0,20 per liter.
Een ETS leidt tot een CO2-prijs voor eindgebruikers. Leveranciers kunnen emissie-reducerende maatregelen nemen, bijvoorbeeld meer biobrandstoffen bijmengen, maar zullen uiteindelijk de CO2-kosten doorberekenen aan hun klanten. De CO2-prijs zal richting 2030 stijgen tot enkele honderden euro’s per ton CO2, waardoor Nederland de klimaatdoelen haalt.