NVRD, Roteb, SNM en VNG hebben als vertegenwoordigers van de locale overheden en milieubeweging CE en bureau B&G gevraagd om in een zeer kort tijdbestek een nieuwe beleidsaanpak voor drankenverpakkingen te ontwikkelen. Dit omdat kort voor de zomer de rijksoverheid en de industrie met een plan voor PET-flessen in het nieuws kwamen waar de locale overheden op een aantal punten graag aanvulling op wilden.
Doelstellingen van het gemeentenscenario zijn een hoog niveau van milieubescherming, een stevige aanpak van zwerfafval en zo laag mogelijk maatschappelijke kosten. Berekend is dat de huidige kosten voor opruimen van zwerfafval, legen van prullenbakken en afvalverwerken 5,7 eurocent per blikje of flesje bedragen. Via een statiegeldsysteem dat ongeveer 85% van deze eenheden inzamelt kunnen deze kosten sterk verlaagd worden. Verder heeft eerder onderzoek uitgewezen dat statiegeld zwerfafval van blikjes en flesjes met ongeveer 83% verlaagd. De kosten van een dergelijk statiegeldsysteem, eventueel ook met eenmalig glas zijn ongeveer even hoog als de opbrengsten aan de niet geïnde statiegelden en de verkoop van materiaal voor recycling. De maatschappelijk winst is dus de besparing aan opruimkosten.
Om te voorkomen dat het gemeentescenario oneerlijke concurrentie geeft tussen verpakkingen als bijvoorbeeld drankenkartons die niet ingezameld worden is het voorstel om de inning van de heffing breed te spreiden via een heffing op een breed pakket aan verpakkingen gebaseerd op afvalzorgkosten en milieu-aspecten.
In het rapport is tot slot een overzicht gegeven van de milieubelasting van drankverpakkingen. Meermalig glas en PET en drankenkarton blijken het meest milieuvriendelijk, minder maar nog redelijk zijn PET en blik en de meest milieu-onvriendelijke verpakking is eenmalig glas, ondanks het recyclen via de glasbak. Bij blik is opvallend dat in een statiegeldsysteem aluminium beter scoort dan het huidige stalen blikje.
De gemeenten hopen met de presentatie van dit plan een goede dialoog met industrie en rijksoverheid te kunnen starten om te komen tot een integrale aanpak van drankverpakkingen.