De Europese Commissie heeft voorgesteld om de scheepvaart op te nemen in het Europese emissiehandelssysteem (ETS). In principe kunnen schepen dit systeem omzeilen door een andere route te varen. Om te bepalen hoe groot de kans is dat dit gebeurt, en welke impact dit heeft op de scheepvaart en op de activiteit bij Europese havens, komen in dit rapport een aantal casestudies aan bod. Uit deze casestudies blijkt dat het omzeilen van het EU ETS door de volgorde van havens te veranderen of een extra haven aan te doen soms winstgevend is, waardoor we dit niet uit kunnen sluiten. We concluderen echter ook dat het effect hiervan op Europese havens waarschijnlijk beperkt zou blijven. Allereerst omdat vracht die voor de EU bestemd is nog steeds bij Europese havens gelost moet worden. Als schepen het EU ETS omzeilen, heeft dit daarom vooral gevolgen voor de overslagactiviteiten bij Europese havens. Daarnaast kunnen capaciteits- of operationele beperkingen bij havens buiten Europa dit risico op de korte termijn verder verlagen.