Verduurzaming bronnen voor warmtenetten. Opgave, onrendabele top en knelpunten richting 2030

In opdracht van de samenwerkingstafel bronnen en systemen, vallend onder het Uitvoeringsoverleg Gebouwde Omgeving van het Klimaatakkoord, hebben we onderzocht wat er nodig is voor het verduurzamen van warmtebronnen voor warmtenetten richting 2030. Met de duurzaamheidseisen uit het de conceptversie van de ‘Wet collectieve warmte en de duurzaamheids- en groeiambities’ uit het Klimaatakkoord is zowel een toename als verduurzaming van de warmteproductie nodig. Veel duurzame warmtebronnen kennen naar verwachting de komende jaren een onrendabele top. De Samenwerkingstafel wilde weten hoe groot deze totale onrendabele top is bij het halen van de doelen, in hoeverre er ook opties nodig zouden zijn die alleen het winterseizoen produceren (‘mid-merit’) en welke andere knelpunten er spelen.

Uit dit onderzoek blijkt dat 24 PJ warmteproductie uit nieuwe bronnen nodig is om de doelen voor 2030 te halen. Voor het inschatten van de onrendabele top hebben we gebruik gemaakt van de kostensystematiek van de SDE++-subsidieregeling. Wanneer de SDE++ deze bronnen subsidieert is 6,7 miljard euro aan budgetreservering nodig. Het onderzoek constateert op basis van interviews met warmtebedrijven dat er genoeg nieuwe warmtebronnen in voorbereiding zijn om de doelen in 2030 te halen. Richting 2030 zijn er nog geen middenlastbronnen nodig, daarna waarschijnlijk wel. Om de benodigde verduurzaming te realiseren zijn er enkele knelpunten die  aandacht behoeven:

• Verduurzaming van netten met een wkk zonder derving als hoofdbron is zeer lastig, met name de ruimtelijke inpassing.
• Netcongestie en hoge nettarieven zorgen voor uitvoeringsproblemen bij e-boilers en warmtepompsystemen.
• Seizoensopslag van warmte is nog niet ver genoeg ontwikkeld om een aanzienlijke ondersteuning te leveren in de verduurzaming van warmtenetten.
• Duurzame bronnen vervullen vooral een rol in de basislast. Het is een uitdaging de middenlast en pieklast te verduurzamen.
• Het feit dat warmtenetten in publiek eigendom komen (wetsvoorstel voor de ‘Wet collectieve warmte’), zorgt voor onzekerheid voor commerciële warmtebedrijven.