Rapport

Voorstellen voor de klimaateconomie. Doorrekening voor Milieudefensie

Om de energietransitie eerlijker te maken heeft Milieudefensie op drie terreinen maatregelen benoemd die kunnen zorgen voor invulling van de klimaatambities en een rechtvaardige verdeling van de kosten. Milieudefensie heeft CE Delft gevraagd deze maatregelen door te rekenen op hun effecten.

Aan de uitgavenkant heeft Milieudefensie drie fondsen gedefinieerd:

1. Een Warmtefonds, voor woningisolatie:

  • leningen voor woningisolatie met zekerheid dat de baten altijd hoger zijn dan de kosten
  • geen beperking van de hoogte van de lening
  • kwijtschelding van de lening na 30 jaar voor laagste inkomensgroepen.

2. Een Bereikbaarheidspakket, voor duurzame mobiliteit en bereikbaarheid:

  • een verschuiving van weginvesteringen naar ov- en fietsinvesteringen
  • een naar plaats en tijd gedifferentieerde kilometerheffing
  • afschaffing van de onbelaste woon-werkvergoeding
  • flexibele bijtelling voor het privégebruik van zakelijke auto’s
  • progressieve tickettaks.

3. Een Landbouwtransitiefonds, voor de omschakeling naar regionale kringlooplandbouw en inkrimping van de veestapel:

  • verduurzaming en extensivering van de landbouw
  • lager btw-tarief op groente, fruit, peulvruchten en noten.

De totale kosten en baten variëren tussen de € 14 en 16 miljard (periode tot 2030).

De werkgelegenheidseffecten van de drie fondsen tezamen zijn positief, ondanks de forse uitstroom uit de traditionele veehouderij (60% + verkleining van de veestapel). Dit verlies kan niet opgevangen worden in de extensieve kringlooplandbouw die fors uitbreidt in het plan, maar wel in de andere sectoren. Per saldo neemt de werkgelegenheid toe met in totaal 1.700 tot 7.700 fte over de gehele periode.

Het totale pakket aan maatregelen levert een jaarlijkse reductie op van 25 tot 27 Mton CO2–eq. aan broeikasgassen in 2030. De geraamde broeikasgasemissie met dit maatregelenpakket komt daarmee onder de 49%-doel uit in het kader van de Klimaatwet.

Het klimaatdoel dat naar verwachting met het Klimaatakkoord van dit kabinet niet binnen handbereik is (PBL, 2019a) kan wel worden gehaald inclusief dit doorgerekende maatregelenpakket.

Huishoudens met de laagste inkomens gaan met dit pakket er 3,7% op vooruit. Huishoudens met een middeninkomen ondervinden per saldo geen effect. Huishoudens met een hoog inkomen leveren zowel in absolute (- € 1.800) als relatieve zin (-2,1%) de grootste bijdrage aan deze klimaattransitie.