Geïntegreerde infrastructuurplanning Dit rapport bevat een casestudy voor het beleidsinstrument Geïntegreerde infrastructuurplanning, welke is gericht op transnationale energie-infrastructuur. Voor de overgang naar een klimaatneutraal energiesysteem en het behalen van de klimaatdoelen is tijdige uitrol van de vereiste infrastructuur essentieel. Dit vraagt om correcte, geïntegreerde planningprocessen voor infrastructuur, ook op Europees niveau.
Voordelen van een transnationale energie-infrastructuur Het opzetten van een transnationale energie-infrastructuur vergt grote investeringen, maar is ook gunstig voor het energiesysteem. Het belangrijkste voordeel van de investering in een transnationale energie-infrastructuur is dat de geproduceerde hernieuwbare energie beter kan worden benut. Dit vermindert niet alleen curtailment (uitschakeling van zon- en windparken bij stroomoverschot) en de energieopwekking op gas, maar zorgt ook voor minder uitstoot van broeikasgassen en grotere leveringszekerheid binnen de EU. Indien de geplande investeringen efficiënt worden uitgevoerd, wegen de voordelen van de investering in een transnationale energie-infrastructuur op tegen de kosten, met lagere algehele energiekosten en een lagere totale kostprijs van het energiesysteem als gevolg.
Huidig beleid schiet tekort In dit rapport worden de huidige EU-beleidsmaatregelen met betrekking tot transnationale energie-infrastructuur beschreven en wordt besproken welke leemten moeten worden opgevuld om tot een klimaatneutraal Europees energiesysteem te komen. In het thans gevoerde beleid en binnen de huidige bestuursstructuur vindt de planning voor transnationale energie-infrastructuur voornamelijk plaats op het niveau van de lidstaten. Hoewel sommige processen zich afspelen op EU-niveau teneinde een pan-Europese visie voor de uitrol van interconnecties te integreren, zijn deze niet-bindend of niet doorslaggevend. Alle formele competenties voor de planning en het opzetten van transnationale energie-infrastructuur bevinden zich op het niveau van de lidstaten en liggen bij transmissiesysteembeheerders, nationale of lokale overheden en nationale regelgevende instanties. Dit houdt tevens in dat investeringen in interconnecties afzonderlijk worden gedaan door een groot aantal transmissiesysteembeheerders, waardoor de besluitvorming tamelijk gefragmenteerd verloopt.
Een pan-Europese visie op de planning voor energie-infrastructuur Voor het opzetten van een efficiënt klimaatneutraal Europees energiesysteem is een pan-Europese visie op de planning voor energie-infrastructuur onontbeerlijk. Deze pan-Europese visie moet in tegenstelling tot het bestaande niet-bindende proces worden verankerd in beleids- en bestuursmaatregelen.
Er zijn verschillende opties om opname van een pan-Europese visie op de planning voor energie-infrastructuur en investeringsbeslissingen in het beleid te waarborgen en een meer integrale en transformatieve aanpak te creëren. Deze integrale aanpak kan in principe het meest effectief worden geïmplementeerd door alle bevoegdheden met betrekking tot transnationale energie-infrastructuur over te dragen op EU-niveau.
Niettemin zijn aan het realiseren van een centrale EU-aanpak uitdagingen en nadelen verbonden. Een tussenweg met minder hindernissen zou kunnen zijn dat de lidstaten voor de ontwikkeling van transnationale energie-infrastructuur moeten voldoen aan bindende eisen. Bij deze beleidsoptie blijft de fragmentering van de besluitvorming echter bestaan.
Mogelijke noodzaak tot rigoureuze veranderingen Voor het realiseren van de enorme opgave om de EU binnen drie decennia klimaatneutraal te maken zullen naar verwachting rigoureuze wetsveranderingen nodig zijn. Ook al lijkt het overdragen van alle bevoegdheden op EU-niveau op dit moment politiek gezien een onhaalbare zaak, in de overgang naar een klimaatneutrale EU lijken rigoureuze en transformatieve veranderingen noodzakelijk. De beleidsoptie waarin één pan-Europese entiteit verantwoordelijk is voor alle investeringen in transnationale energie-infrastructuur past goed in een beleidskader waarin alle resources binnen de EU worden aangewend om ervoor te zorgen dat de klimaatdoelen worden behaald.
Dit rapport is tevens te raadplegen op de website van 4i-TRACTION.
Een greep uit de resultaten die 4i-TRACTION tot nu toe heeft gepubliceerd:
De beleidsnota Making EU Climate Policy Fit for Climate Neutrality De beleidsnota Transformative Change to Achieve 1.5°C: an EU Member State Assessment Het rapport Policy Pathways Towards a Climate-Neutral Europe Het rapport Quantitative assessment of EU climate policy Het rapport Case Study Integrated Planning
Op de website van 4i-TRACTION vindt u meer informatie over het project, actuele informatie over ontwikkelingen en een overzicht van de publicaties van 4i-TRACTION: Home | 4i-traction
Dit project is gefinancierd vanuit Horizon 2020, het onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie, onder subsidieovereenkomst 101003884.