Naar aanleiding van het Klimaatplan 2025-2030 heeft CE Delft in opdracht van het ministerie van I&W een verkenning uitgevoerd naar de bijdrage van een EU-broeikasgasvoetafdrukdoel aan de klimaat- en grondstoffentransitie.
Op basis van de literatuuranalyse en gesprekken met beleidsmedewerkers concluderen we dat een Europees voetafdrukdoel effectief kan zijn. Toch komen nationale voetafdrukdoelen in de praktijk nauwelijks van de grond. Lidstaten hebben weinig prikkels om ketenemissies te reduceren, omdat de kosten lokaal neerslaan terwijl de baten internationaal worden verdeeld. Een EU-brede doelstelling kan dit probleem deels oplossen door gezamenlijke inzet te stimuleren, maar de inzet van een voetafdrukdoel lijkt vooralsnog niet eenvoudig passend binnen de huidige beleidsarchitectuur.
Op korte termijn kan het beleid verder gebracht worden met stappen gericht op transparantie en bewustwording. Er kan worden ingezet op een versterking van de beleidsinhoudelijke onderbouwing en het opbouwen van een coalitie met gelijkgestemde landen die gezamenlijk werkt aan het draagvlak en de praktische invulling van een voetafdrukdoel. Hiermee ligt er een solide basis klaar zodra zich een ‘window of opportunity’ voordoet voor een (bindende) doelstelling, wat snelle en effectieve besluitvorming mogelijk maakt.