De milieuvoordelen van een scenario gericht op meer recycling zijn in eerdere studies overtuigend aangetoond. De vraag dient zich echter aan of een scenario gericht op meer recycling ook economische voordelen biedt. In deze studie zijn daarom de voornaamste economische effecten in kaart gebracht van een toename van recycling in Nederland. De resultaten van de studie kunnen worden gebruikt om de beleidsvorming rondom het dossier recycling verder te helpen.
Om de centrale vraag te beantwoorden, hebben we een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) op hoofdlijnen uitgevoerd. Een MKBA is een op de welvaartstheorie gebaseerde afwegingsmethode die alle economische effecten (ook wel welvaartseffecten genoemd) van een project of beleidsingreep in kaart brengt. Welvaart wordt daarbij breed gedefinieerd: het gaat niet alleen om financieel-economische consequenties, maar ook om de gevolgen voor milieu, werkgelegenheid, etc. Alle geïnventariseerde milieu-ingrepen, zoals energieverbruik, transport en emissies bij recycleprocessen, zijn per materiaalstroom in SimaPro beoordeeld. De effecten worden binnen een MKBA zoveel mogelijk in geld uitgedrukt zodat deze onderling vergelijkbaar zijn.
De belangrijkste maatschappelijke kosten van meer recycling zijn hogere kosten voor gemeenten om het afval gescheiden in te zamelen. Ook zijn er lagere opbrengsten voor AVI’s, omdat meer afval uit het buitenland moet worden geïmporteerd. Ten slotte zijn er beleidskosten om meer recycling te stimuleren en extra inspanningen voor de burger om afval te scheiden. Deze kosten zijn niet gekwantificeerd.
Hier staan positieve welvaartseffecten tegenover. De grootste batenpost is milieuwinst, die in deze studie in geld is uitgedrukt op basis van vermeden schadekosten voor de maatschappij en uitgespaarde maatregelen om reductiedoelstellingen van de overheid te bereiken. Daarnaast representeert het gescheiden afval een waarde. Dit uit zich in lagere verwerkingskosten. Ook zorgt meer recycling voor meer werkgelegenheid en maken recyclebedrijven gemiddeld meer winst dan AVI’s. Tenslotte zijn er baten door meer innovatie en daling van de grondstofafhankelijkheid. Deze effecten zijn echter niet in geld uitgedrukt in de MKBA.
Per saldo is het monetaire effect positief. Dit betekent dat de maatschappelijke baten van meer recycling groter zijn dan de maatschappelijke kosten. De gevoeligheidsanalyse laat zien dat het resultaat robuust is.