De gascrisis van 2022 liet zien hoe kwetsbaar Europa is door de grote afhankelijkheid van geïmporteerd gas. Hoewel leveringszekerheid dankzij de wereldwijd groeiende LNG-markt steeds vaker “te koop” is, verschuift het belangrijkste risico naar betaalbaarheid: prijspieken kunnen vele miljarden euro’s aan maatschappelijke schade veroorzaken. In extreme situaties, zoals het gelijktijdig opblazen van de gaspijpleidingen vanuit Noorwegen, kan ook de fysieke leveringszekerheid bedreigd worden.
In dit rapport analyseren CE Delft en energie-analist Jilles van den Beukel hoe de leveringszekerheid en betaalbaarheid van gas in de komende jaren geborgd kan blijven.
De studie verkent mogelijke maatregelen, zoals het aanhouden van een ruime LNG-importcapaciteit en zorgvuldig toezicht op vulgraden van gasopslagen. Veelvoorkomende beleidsvoorstellen – zoals gezamenlijke gasinkoop, star aangehouden vulgraden van gasopslagen, of prijsplafonds – blijken beperkt effectief of verstorend voor de markt.
Een kansrijke optie is het opzetten van een strategische kussengasreserve: het tijdelijk kunnen aanspreken van een deel van het kussengas in bestaande gasopslagen, in extreme marktomstandigheden. Dit biedt een relatief goedkope verzekering tegen economische schade ingeval van toekomstige gascrises en kan ook helpen belangrijke infrastructuur zoals de gasopslagen te behouden.
De conclusie is dat een combinatie van marktwerking, voldoende LNG-importcapaciteit en strategische kussengasreserves het meest toekomstbestendige pad vormt voor Nederland en voor de EU.